Ο συνάδελφος Πέτρος Παπακωνσταντίνου, την Κυριακή στις 27/6/10 (συγκρατήστε την ημερομηνία, έχει σημασία) δημοσίευσε στην «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» μια συνέντευξη με τον Αγγλο ιστορικό Νάιαλ Φέργκιουσον που βρέθηκε στην Ελλάδα για μία διάλεξη. Ο Φέργκιουσον, σύμφωνα με το περιοδικό «TIME» είναι ένας από τους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο. Παραθέτω στη συνέχεια ένα χαρακτηριστικό κομμάτι από τη συνέντευξη.

Στη διάλεξη σας κάνετε λόγο για «ελληνική τραγωδία και ευρωπαϊκή φάρσα». Την τραγωδία την βλέπουμε όλοι, αλλά πού ακριβώς εντοπίζετε τη φάρσα;

«Στα ίδια τα θεμέλια της Οικονομικής και Νομισματικής Eνωσης, τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και το Σύμφωνο Σταθερότητας. Είναι τουλάχιστον δέκα χρόνια τώρα που υπογραμμίζω αυτό που θα έπρεπε να είναι εξ αρχής προφανές: ότι μια νομισματική ένωση χωρίς πραγματική οικονομική ένωση αποτελεί παραλογισμό. Το Σύμφωνο Σταθερότητας προβλέπει όρια «παντός καιρού» για το δημόσιο έλλειμμα και το δημόσιο χρέος (3% και 60% του ΑΕΠ αντίστοιχα), αδιαφορώντας για τις μεγάλες διακυμάνσεις της οικονομίας, ενώ δεν προβλέπει κανένα μηχανισμό διάσωσης εθνικών οικονομιών που θα βρεθούν σε κρίση. Με αυτά τα δεδομένα, η κρίση του ευρώ ήταν θέμα χρόνου να εκδηλωθεί. Τώρα που εκδηλώθηκε το πρόβλημα, προσπαθούν να το εντοπίσουν στην Ελλάδα, ενώ αφορά ολόκληρη την Eνωση και να υποχρεώσουν τη χώρα σας να μειώσει το έλλειμμα από το 14% στο 3% μέσα σε τρία μόλις χρόνια. Αυτό είναι απίθανο. Oσο για τον μηχανισμό διάσωσης, αυτός δεν καλείται να διασώσει την Ελλάδα, αλλά τις ευρωπαϊκές –κυρίως τις γερμανικές και γαλλικές– τράπεζες που κρατούν ελληνικά ομόλογα. Πιστεύω ότι η ελληνική κυβέρνηση θα έπραττε ορθότερα αν ακολουθούσε το παράδειγμα της Αργεντινής».

Υποθέτω ότι δεν μας συνιστάτε να εξεγερθούμε και να κυνηγήσουμε τους πολιτικούς.

«Εννοώ την επαναδιαπραγμάτευση και μερική διαγραφή του χρέους (haircut) που κατάφερε να επιβάλει η κυβέρνηση της Αργεντινής στους πιστωτές της. Υπάρχουν δύο δρόμοι για τη ριζοσπαστική, δημοσιονομική μεταρρύθμιση. Ο πρώτος, των γενικευμένων περικοπών, οδηγεί στον αποπληθωρισμό και την ύφεση. Ο δεύτερος προσπαθεί να προσφέρει θετικές λύσεις, με κίνητρα για την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδίως στις μικρές επιχειρήσεις. Θα ήθελα να δω από την ελληνική κυβέρνηση μια δημοσιονομική μεταρρύθμιση περισσότερο του δεύτερου είδους, αλλά αυτό που παρατηρώ είναι ότι ακολουθεί κατά βάση τον πρώτο δρόμο. Βεβαίως, ανέλαβε σοβαρές δημοσιονομικές δεσμεύσεις έναντι των πιστωτών της, αλλά το έκανε, νομίζω, πιο μαζοχιστικά απ’  ό, τι θα έπρεπε».

Ιστορία και προφητείες

Σε πρόσφατο άρθρο σας πιθανολογείτε και νέες πράξεις της ελληνικής τραγωδίας, με πρώτη τη χρεοκοπία και δεύτερη την ανατροπή της κυβέρνησης. Γιατί βλέπετε τόσο δραματικά τα πράγματα;

«Δεν θέλω να είμαι απόλυτος για τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στη χώρα σας, τις οποίες ασφαλώς γνωρίζετε καλύτερα από μένα. Θεωρώ, όμως, πολύ δύσκολο να επιβιώσει, σε ορίζοντα τριετίας, μια κυβέρνηση η οποία θα ακολουθεί όλο αυτό το διάστημα έντονα αντιαναπτυξιακή πολιτική, με συνέπεια τη συρρίκνωση της οικονομίας και την εκτόξευση της ανεργίας. Δεν είναι πολλές, στην Iστορία, οι κυβερνήσεις που επιχείρησαν κάτι τέτοιο και κατάφεραν να επιβιώσουν.

Ο εναλλακτικός δρόμος, της αναδιαπραγμάτευσης του χρέους, μπορεί να είναι για την περίπτωση της Ελλάδας πιο αποδοτικός απ’ ό,τι συνέβη στην περίπτωση της Αργεντινής, καθώς εσείς ανήκετε στην Eυρωζώνη και διαθέτετε άλλα μέσα πίεσης. Επιπλέον, στην ελληνική περίπτωση το κέντρο βάρους μπορεί να πέσει στην επιμήκυνση του χρέους –η λέξη «χρεοκοπία» πρέπει οπωσδήποτε να αποφευχθεί– η οποία από μόνη της μπορεί να βελτιώσει σοβαρά τα πράγματα. Αυτό μπορούσε να το έχει κάνει η κυβέρνησή σας πριν από έξι μήνες, ώστε να αποφύγει το μέγα σοκ των οδυνηρών μέτρων, αλλά μπορεί να το κάνει ακόμη και σήμερα. Να πει, δηλαδή, στους πιστωτές της: «Δεσμευθήκαμε σε ένα πρόγραμμα που αποδεικνύεται ανεφάρμοστο και μας οδηγεί στην πτώχευση. Αυτό το ενδεχόμενο δεν συμφέρει ούτε εμάς ούτε εσάς. Ελάτε, λοιπόν, να κάνουμε το πρόγραμμα εφαρμόσιμο»».

Και ποιος ακολουθεί την Ελλάδα;

«Μάλλον πρώτα η Ισπανία και μετά η Πορτογαλία. Hμουν στην Ισπανία προ τριετίας και διαπίστωσα τα τρομακτικά ανοίγματα των τραπεζών. Γενικότερα, όπως είχα πει εκείνη την εποχή, οι ευρωπαϊκές τράπεζες ήταν ακόμη περισσότερο εκτεθειμένες και από αυτές τις αμερικανικές, αλλά δεν το παραδέχονταν. Τουλάχιστον οι Αμερικανοί ήταν πιο έντιμοι και αναγνώρισαν τα προβλήματα της Γουόλ Στριτ. Ιδιαίτερα επικίνδυνη είναι η κατάσταση των γερμανικών τραπεζών. Γι’ αυτό δεν ανέχομαι τα παιδαγωγικά μαθήματα των Γερμανών περί ενάρετης οικονομικής διαχείρισης. Iσως είναι δυστύχημα που δεν έσκασε στην Ευρώπη ένα «κανόνι» τύπου Λίμαν Μπράδερς. Το σοκ από μια τέτοια εξέλιξη θα μας είχε σοβαρέψει περισσότερο». Ολα αυτά ειπώθηκαν ενάμιση χρόνο πριν…

Του Χρήστου Χαραλαμπόπουλου

__________________________________________________________

Shortlink: http://wp.me/p1eFQy-1ek