Πριν λίγες ημέρες ανακοινώθηκε μια από τις παγκόσμιες κατατάξεις των πανεπιστημίων η οποία, όπως και οι υπόλοιπες, τοποθετούσε τα δυο μεγαλύτερα ελληνικά ΑΕΙ (ΕΚΠΑ και ΑΠΘ) μέσα στα καλύτερα 500, αλλά αρκετά μακρυά από τις 100 πρώτες θέσεις.  Είναι σαφές ότι περιθώριο βελτίωσης δεν υπάρχει, αντίθετα, το ενδεχόμενο κατρακύλισης σε χειρότερες θέσεις τα επόμενα χρόνια είναι ορατό. Κι αυτό γιατί οι επιδόσεις των πανεπιστημίων εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις επενδύσεις που έχουν γίνει σε αυτά, δηλαδή από τη χρηματοδότησή τους που συμπεριλαμβάνει τους μισθούς των ακαδημαϊκών. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι τα πανεπιστήμια που κατατάσσονται στις πρώτες θέσεις στις λίστες κατάταξης προσφέρουν τους υψηλότερους μισθούς σε όλες τις βαθμίδες των καθηγητών τους (Εικόνα 1). Και αυτή η πρακτική, πέρα από λογική συμφωνεί και με τους νόμους της αγοράς, αφού τα πανεπιστήμια που θέλουν να προσελκύσουν (ή να κρατήσουν) τους καλύτερους επιστήμονες πληρώνουν αδρά για το σκοπό αυτό. Δεν θα επεκταθούμε στους τακτικούς προϋπολογισμούς των πανεπιστημίων της λίστας, γιατί ακόμη μαζεύουμε τα στοιχεία, θα αναφέρουμε μόνο ότι το University of Connecticut, (17000 φοιτητές, ετήσιος προϋπολογισμός 450 000 000 δολάρια) κατατάσσεται στις θέσεις 201-300, και το ΑΠΘ, (60000 φοιτητές, ετήσιος προϋπολογισμός  25 000 000 ευρώ) στις θέσεις 301-400 της ίδιας λίστας. Άρα μάλλον καλύτερα τα καταφέρνει το ΑΠΘ.

Οι μισθοί των πανεπιστημιακών στα ελληνικά ΑΕΙ ήταν πάντα χαμηλοί (ο μέσος μηνιαίος μισθός των 3500 ευρώ που ανακοινώθηκε από το Υπουργείο είναι οικτρό ψέμα, που αντικατέστησε το συκοφαντικό ποσό των 5600 ευρώ που είχε αρχικά ανακοινωθεί). Από τους χαμηλότερους στη νότια Ευρώπη.  Δεν τίθεται καν θέμα σύγκρισης με τους μισθούς της Β Ευρώπης και Αμερικής, εκτός αν συγκριθεί ο μηνιαίος μισθός στις ΗΠΑ με τον ετήσιο στην Ελλάδα. Υπολείπονταν δε ακόμη και των μισθών των τούρκων συναδέλφων. Αυτό πριν 2-3 χρόνια, τώρα επιχειρείται απόλυτη ισοπέδωση. Η Τουρκία, μετά την αξιοσημείωτη οικονομική ανάπτυξη που πέτυχε τα προηγούμενα χρόνια, έχει αρχίσει να επενδύει στην εκπαίδευση, εκσυγχρονίζοντας τα πανεπιστήμια και προσελκύοντας τούρκους ερευνητες από το εξωτερικό με οικονομικά κίνητρα, με στόχο να προσελκύσει ξένους φοιτητές από τα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή.

Στην Ελλάδα εφαρμόζεται ακριβώς η αντίθετη πολιτική στην εκπαίδευση: οι μισθοί των πανεπιστημιακών (των καθηγητών και των δασκάλων επίσης) μειώνονται συνεχώς, η χρηματοδότηση των πανεπιστημίων έχει υποδιπλασιαστεί γιατί «έχουν να κάψουν λίπος» (στα σχολεία δεν έχουν να κάψουν ούτε καν πετρέλαιο) και οι πανεπιστημιακοί λοιδωρούνται συνεχώς από κατευθυνόμενους δημοσιογράφους. Έτσι, αντί να προσελκυθούν οι περίπου «άλλοι τόσοι» έλληνες επιστήμονες του εξωτερικού (~12000) και φοιτητές από άλλες χώρες, οδηγούμαστε σε δωρεάν εξαγωγή επιστημονικού δυναμικού και αποδυνάμωση των ελληνικών πανεπιστημίων. Και αυτό είναι φυσικό επακόλουθο αφού, με  τη συνολική μείωση αποδοχών των πανεπιστημιακών να αγγίζει το 40%, το λειτούργημα δεν θα είναι πλέον θελκτικό για νέους επιστήμονες.

Οι ελληνικές κυβερνήσεις οφείλουν να επενδύσουν πραγματικά στην παιδεία και την εκπαίδευση γιατί μόνο με ισχυρό επιστημονικό δυναμικό μπορεί να υπάρξει πραγματική ανάπτυξη. Η απαξίωση της παιδείας και των φορέων της και η αποδυνάμωση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων κάθε βαθμίδας το μόνο που μπορεί να καταφέρει είναι να ενισχύσει τη μισαλλοδοξία και το φανατισμό των νέων που θα οδηγήσει σε διπλασιασμό των ποσοστών της Χρυσής Αυγής.

των Θανάση Τσίκληρα & Κώστα Στεργίου

*Οι Θανάσης Τσίκληρας και Κώστας Στεργίου είναι πανεπιστημιακοί που έχουν πραγματοποιήσει μέρος των σπουδών τους σε πανεπιστήμια της Β Ευρώπης και Β Αμερικής. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί τους (tsikliras@uth.gr, kstergio@bio.auth.gr) για όσα αναφέρονται στο άρθρο (ακόμη και για τις βεβαιώσεις αποδοχών τους).
________________________________________________________________
Shortlink: http://wp.me/p1eFQy-1QV