Όλα τα αποτελεσματικά φάρμακα έχουν παρενέργειες, γι’ αυτό χρειάζεται μια συνεχής αξιολόγηση των κινδύνων όλων των φαρμάκων μετά την άδεια κυκλοφορίας τους. Τα φάρμακα εισέρχονται στην αγορά με βάση την ποιότητα, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά τους. Ωστόσο, κατά την στιγμή της πώλησης, οι πληροφορίες ασφαλείας είναι σχετικά περιορισμένες. Τα δεδομένα σχετικά με την ασφάλεια των φαρμάκων προέρχονται από διαφορετικές πηγές όπως αυθόρμητες αναφορές ύποπτων ανεπιθύμητων ενεργειών, κλινικές μελέτες, επιστημονική βιβλιογραφία, εκθέσεις που υποβάλλονται από τις φαρμακευτικές εταιρείες, κλπ.

Photo: kl loth/Flickr

Τα γενόσημα φάρμακα δεν είναι κάτι νέο στην ελληνική αγορά. Άλλωστε το πιο δημοφιλές και πρώτο σε πωλήσεις αναλγητικό-αντιπυρετικό σκεύασμα παρακεταμόλης, είναι γενόσημο! Τα εν λόγω φάρμακα περιέχουν την ίδια δραστική ουσία με τα πρωτότυπα κάτι που σημαίνει ότι εκμηδενίζεται η περίπτωση διαφορετικής ή πιο έντονης ή πιο συχνής παρενέργειας από αυτήν που θα προκαλούσε το πρωτότυπο φάρμακο. Η αλήθεια είναι ότι ουδείς επιστήμων υγείας είναι σε θέση να γνωρίζει το πόσο “καλά φτιαγμένο” είναι ένα φάρμακο. Ούτε ο γιατρός, που παρεμπιπτόντως δεν έχει τη γνώση να το κάνει, αλλά ούτε και ο φαρμακοποιός, που θα μπορούσε, αλλά θα χρειαζόταν ένα ολόκληρο εργαστήριο στη διάθεσή του για να αναλύσει ποιοτικά και ποσοτικά το φάρμακο. Ο αποκλειστικός υπεύθυνος για την όλη διαδικασία αλλά και για την ασφάλεια των φαρμάκων στη χώρα, είναι ο Ε.Ο.Φ. και με  βάση αυτό το δεδομένο οτιδήποτε έχει έγκριση, είναι και ασφαλές.

Πολλοί, ίσως οι περισσότεροι ασφαλισμένοι είναι επιφυλακτικοί με αυτό το θέμα και στην πράξη τους είναι αδύνατο να κατανοήσουν τι ακριβώς ισχύει, για ποιο λόγο διαφέρουν σε σχέση με πριν οι συνταγές τους και γιατί ο γιατρός τους “γράφει το φτηνό”! Το θέατρο του παραλόγου έχει αρχίσει εδώ και ένα χρόνο περίπου, αλλά πλέον κουράζει. Τα γενόσημα φάρμακα είναι το ίδιο δραστικά, το ίδιο ασφαλή και το ίδιο ποιοτικά με τα προϊόντα αναφοράς. Αυτό είναι σαφές και όποιος το αμφισβητεί (κάποιο λόγο θα έχει), αμφισβητεί την εγκυρότητα του Ε.Ο.Φ. Το πρόβλημα, κατά τη γνώμη μου εντοπίζεται στο πώς το ίδιο το κράτος (δεν) προστατεύει τον νέο αυτό νόμο, επιτρέποντας στον κάθε ανίδεο να έχει δημόσια άποψη. Έχω ακούσει ότι τα γενόσημα είναι από το Πακιστάν, ότι σκοτώνουν κόσμο, ότι είναι ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ. Μόνο ότι δεν θα βγάλουμε τρίτο μάτι δεν μας είπαν οι ειδήμονες. Ακολουθεί καθημερινός διάλογος του  φαρμακείου της γειτονιάς σας.

-Μου έγραψε το μαϊμού ο αλήτης.
-Όχι κύριε, το ίδιο είναι, η εταιρεία αλλάζει.
-Ορίστε το “καλό”… 4,36 ευρώ επιπλέον. Είναι νόμος του κράτους.
-Αλήτες φαρμακοποιοί, πίνετε το αίμα του κοσμακη…

Πριν βάλει λοιπόν τον κόσμο να τσακώνεται με τον γιατρό (που συνταγογραφεί) και το φαρμακείο (που ζητάει τη “διαφορά γενοσήμων” σε ευρώ), το υπουργείο θα έπρεπε να είχε λάβει σοβαρά υπόψιν κάποια θέματα τα οποία ήξερε γιατί είναι δεδομένα. Είναι δεδομένο ότι χρειάζεται εξειδίκευση για να γνωρίζει κάποιος τι ακριβώς συμβαίνει μέχρι να φτάσει ένα φάρμακο από το εργοστάσιο στο ράφι του φαρμακείου. Είναι δεδομένο ότι εκτός από πολλούς πτυχιούχους, η Ελλάδα έχει περίπου 20% αναλφάβητους, επομένως δύσκολο να εξηγηθεί ο λόγος για τον οποίο γίνεται το όλο “πανηγύρι”. Είναι επίσης δεδομένο ότι ο ασφαλισμένος δύσκολα θα εμπιστευθεί κάτι άλλο από αυτό που καταναλώνει για χρόνια. Κάποια στιγμή, η πολιτεία, αντί να πετάει το μπαλάκι στη εξέδρα θα πρέπει επιτέλους να αναλάβει τις ευθύνες των πράξεών της, να προστατεύσει τους λειτουργούς της δημόσιας υγείας για να διατηρηθεί το αίσθημα εμπιστοσύνης μεταξύ ασθενούς-επιστημόνων, ενημερώνοντας επαρκέστερα τον (μονίμως “ριγμένο”) Έλληνα ασφαλισμένο.

του Μπάμπη Σμάνη

*Ο Μπάμπης Σμάνης είναι φαρμακοποιός, ΜSc Pharmacy,University of Urbino, και μέλος Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοποιών.
________________________________________________________________
Shortlink: http://wp.me/p1eFQy-2ei