Πριν από λίγες ημέρες παρακολούθησα την παρουσίαση της νέας λειτουργίας «ChatGPT Agent», ενός εξελιγμένου ψηφιακού βοηθού που, μεταξύ άλλων, μπορεί να διαχειρίζεται αρχεία Excel, να δημιουργεί παρουσιάσεις, να σχεδιάζει οικονομικά πλάνα και –το πιο εντυπωσιακό– να αλληλεπιδρά με τον υπολογιστή σχεδόν αυτόνομα. Όχι απλώς απαντά. Δουλεύει. Για εμάς.

Το συγκεκριμένο εργαλείο είναι διαθέσιμο –προς το παρόν– μόνο στους χρήστες των επί πληρωμή προγραμμάτων, και μάλιστα όχι εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και αυτό, όσο «λογικό» κι αν ακούγεται, είναι το πρώτο σοβαρό σημείο προβληματισμού: ζούμε σε έναν γεωγραφικό χώρο που ολοένα και περισσότερο μοιάζει να παρακολουθεί τις εξελίξεις αντί να τις διαμορφώνει. Η Ευρώπη έχει μετατραπεί από πρωταγωνίστρια σε θεατή.

Η ψευδαίσθηση της τεχνολογικής κανονικότητας

Στην Ελλάδα, το χάσμα είναι ακόμη μεγαλύτερο. Οι υποδομές –ειδικά στην περιφέρεια– παραμένουν ανεπαρκείς. Τα σχολεία συχνά δεν διαθέτουν ούτε τα βασικά: πόρτες, θέρμανση, διαδίκτυο. Κι όμως, η ιδέα της «εισαγωγής τεχνητής νοημοσύνης» στον δημόσιο τομέα –ίσως και στην εκπαίδευση– αντιμετωπίζεται ως «λύση», όχι ως εργαλείο. Και το ερώτημα είναι: λύση σε τι; Στην υποχρηματοδότηση; Στην έλλειψη σχεδιασμού;
Η χώρα μας είναι εδώ και δεκαετίες προσκολλημένη στον τουρισμό. Δεν είναι κατακριτέο. Είναι μια ισχυρή πηγή εισοδήματος, που προσφέρει ευκαιρίες. Αλλά δεν είναι αρκετή. Μπορεί να διατηρεί βραχυπρόθεσμα την οικονομία, αλλά δεν προετοιμάζει το μέλλον.

Μια τεχνολογία που δεν περιμένει κανέναν

Η τεχνολογία εξελίσσεται με ταχύτητα που τρομάζει. Δεν προχωρά πια ανά δεκαετία, αλλά ανά εξάμηνο. Αυτό που σήμερα μας φαίνεται επαναστατικό, πιθανότατα σε έξι μήνες θα θεωρείται ξεπερασμένο. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι απλώς ένα ακόμη εργαλείο παραγωγικότητας. Είναι κάτι βαθύτερο: μια μετατόπιση στον ίδιο τον ρόλο του ανθρώπου.
Όταν ο χρήστης δεν χρειάζεται πλέον να «ξέρει», αλλά μόνο να «ζητά», όταν τα περισσότερα εκτελούνται αυτόματα, πού μένει ο άνθρωπος; Πού διοχετεύεται η δημιουργικότητά του, η ανάγκη του να μάθει, να κατανοήσει, να παράγει; Είναι η τεχνολογία εδώ για να μας χειραφετήσει ή να μας ακινητοποιήσει;

Η πρόκληση για τους γονείς και την κοινωνία

Ως γονέας, αυτή η εξέλιξη με γεμίζει περισσότερο αγωνία παρά ενθουσιασμό. Όχι γιατί φοβάμαι την τεχνολογία –το αντίθετο. Αλλά γιατί βλέπω γύρω μου μια κοινωνία που δεν έχει κάνει το παραμικρό για να προετοιμάσει τα παιδιά της για τον κόσμο που έρχεται.
Αντί για σύγχρονα σχολεία, προσφέρουμε ανεπαρκείς αίθουσες. Αντί για εκπαιδευτικά προγράμματα προσαρμοσμένα στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, επαναλαμβάνουμε απαρχαιωμένα μοντέλα μάθησης. Κι όμως, θα είμαστε από τους πρώτους που θα υιοθετήσουμε την AI –ίσως ως υποκατάστατο, όχι ως συμπληρωματικό εργαλείο.

Ποιο μέλλον διαμορφώνουμε τελικά;

Όσο προχωρά η τεχνολογική πρόοδος, τόσο αυξάνεται η ευκολία – αλλά και η αποξένωση. Τα εργαλεία που σχεδιάστηκαν για να μας εξυπηρετούν αρχίζουν να παίρνουν σταδιακά πρωτοβουλίες. Η χρήση της τεχνολογίας φαίνεται πλέον να επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στην ψυχαγωγία: βίντεο, σειρές, περιεχόμενο που παράγεται όχι από ανθρώπους, αλλά από αλγόριθμους.
Και μέσα σε αυτό το τοπίο, η μεγαλύτερη απειλή δεν είναι η τεχνητή νοημοσύνη. Είναι η απουσία σχεδίου. Η απουσία παιδείας, δημόσιου διαλόγου, συλλογικής στρατηγικής.
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν πρόκειται να μας κατακτήσει. Θα τη χρησιμοποιήσουμε – ή θα μας χρησιμοποιήσει – με βάση το πώς εμείς επιλέγουμε να σταθούμε απέναντί της.
Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι «πού πάμε». Το πραγματικό ερώτημα είναι: θα προλάβουμε να φτάσουμε εκεί προετοιμασμένοι; Αυτό με τρομάζει.

Artificial Intelligence is on the Run – Are We Following?

A few days ago I attended the presentation of the new «ChatGPT Agent» function, an advanced digital assistant that, among other things, can manage Excel files, create presentations, design financial plans and – most impressively – interact with the computer almost autonomously. It doesn’t just answer. It works. For us.
This particular tool is available – for now – only to users of paid programs, and not within the European Union. And this, as «logical» as it may sound, is the first serious point of concern: we live in a geographical area that increasingly seems to be watching developments instead of shaping them. Europe has turned from a protagonist into a spectator.

The illusion of technological normality

In Greece, the gap is even greater. Infrastructure – especially in the periphery – remains inadequate. Schools often lack even the basics: doors, heating, internet. And yet, the idea of «introducing artificial intelligence» in the public sector – perhaps also in education – is seen as a «solution», not as a tool. And the question is: solution to what? To underfunding? To lack of planning?
Our country has been addicted to tourism for decades. It is not reprehensible. It is a powerful source of income, which offers opportunities. But it is not enough. It may maintain the economy in the short term, but it does not prepare for the future.

A technology that waits for no one

Technology is evolving at a frightening speed. It no longer advances every decade, but every six months. What seems revolutionary to us today will probably be considered obsolete in six months. Artificial intelligence is not just another productivity tool. It is something deeper: a shift in the very role of humans.
When the user no longer needs to «know», but only «ask», when most things are performed automatically, where is the human being left? Where is his creativity, his need to learn, to understand, to produce, channeled? Is technology here to emancipate us or to immobilize us?

The challenge for parents and society

As a parent, this development fills me with more anxiety than excitement. Not because I fear technology – quite the opposite. But because I see around me a society that has done nothing to prepare its children for the world to come.
Instead of modern schools, we offer inadequate classrooms. Instead of educational programs adapted to the age of artificial intelligence, we repeat outdated learning models. And yet, we will be among the first to adopt AI – perhaps as a substitute, not as a complementary tool.

What future are we ultimately shaping?

As technological progress advances, so does convenience – but also alienation. The tools designed to serve us are gradually starting to take the initiative. The use of technology now seems to be focused almost exclusively on entertainment: videos, series, content produced not by people, but by algorithms.
And within this landscape, the biggest threat is not artificial intelligence. It is the absence of a plan. The absence of education, public dialogue, collective strategy.
Artificial intelligence is not going to conquer us. We will use it – or it will use us – based on how we choose to confront it.
So the question is not “where are we going.” The real question is: will we get there prepared? That scares me.