Λένε πως όταν πέφτει ένα αεροπλάνο είναι τουλάχιστον τρεις οι παράγοντες που συμβάλλουν στο μοιραίο και ανάμεσά τους πάντοτε περισσότερα από ένα ανθρώπινα λάθη.

Δυστυχώς, το ίδιο μπορεί κανείς να πει και για την έκρηξη του ρατσισμού στην Ελλάδα μέσα από την άνοδο του ρατσιστικού λόγου και της βίας, που σηματοδοτείται από την εκλογή του ΛΑΟΣ το 2007 έως την εκλογή της Χρυσής Αυγής το 2012 στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.

Ποιες είναι οι αιτίες αυτής της συντριβής;

1. Ο ευρέως διαδεδομένος και εκφερόμενος χωρίς κυρώσεις ξενοφοβικός λόγος, στηριγμένος σε ψευδή ή διστρεβλωμένα στοιχεία, οδηγεί στη ρητορική μίσους και τελικά στη βια.

• Δεν αποτελεί αρνητικό προνόμιο μιας μόνο πολιτικής ομάδας, αλλά εκφέρεται από το μείζον τμήμα μιας πολιτικής τάξης που καταφεύγει σε αυτόν πανικοβλημένη απέναντι στην κατάρρευση του κύρους της και στην ένδεια στην οποία έχει οδηγήσει τον πληθυσμό.
• Δεν διώκεται, απολαμβάνει ατιμωρησίας (βλ. την περίπτωση Άνθιμου ο οποίος καλεί ανοικτά στη βία σε βάρος κοινωνικών και εθνικών μειονοτήτων) και τελικά  νομιμοποιείται. Ο ρατσιστικός λόγος γίνεται ευρέως αποδεκτός  επιτρέποντας την υποστήριξη βίαιων οργανώσεων και τελικά νομιμοποιώντας τη ρατσιστική λεκτική και σωματική βια.
• Ως τέτοια αυτή η βια ασκείται κατά ανθρώπων λόγω αναλλοίωτων προσωπικών χαρακτηριστικών (φυλή, καταγωγή, θρήσκευμα, σεξουαλικός προσανατολισμός κλπ.). Ωστόσο στο δημόσιο λόγο συχνά εξομοιώνεται και συγκρίνεται με άλλες μορφές (αντι)πολιτικής, «τυφλής» βιας μειώνοντας την απαξία και την επικινδυνότητα του ρατσιστικού της χαρακτήρα, ενώ δεν μπορεί να καταπολεμηθεί με τον ίδιο τρόπο, απομακρύνοντας έτσι το ενδεχόμενο επιτυχούς αντιμετώπισης και της μιας και της άλλης μορφής.
• Στηρίζεται στη διαστρέβλωση, απόκρυψη ή επιλεκτική αναφορά σε στοιχεία, στατιστικά, επιστημονικά, αστυνομικά, όπως για παράδειγμα ο μύθος περί μεγάλης συμμετοχής των μεταναστών στην εγκληματικότητα. Αν από τις στατιστικές αφαιρεθεί η πλαστογραφία εγγράφων, σχεδόν πάντα ταξιδιωτικών, τότε οι μετανάστες είναι λίγοι κατά ηλικιακή αναλογία και υποεκπροσωπούνται σε σχέση με τους Έλληνες που συμμετέχουν σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό σε σοβαρά εγκλήματα κατά της ζωής και της περιουσίας. Περισσότερα εδώ: 10 Αλήθειες για τη μετανάστευση στην Ελλάδα.

2. Κρίσιμες νομικές ανεπάρκειες και μη ενσωμάτωση ή εφαρμογή κοινοτικού δικαίου που έχουν οδηγήσει στην μη προστασία των θυμάτων διακρίσεων και ρατσιστικής βιας.

• Μη ενσωμάτωση του κοινοτικού δικαίου σχετικά με το ρατσισμό και τα εγκλήματα μίσους. (Απόφαση Πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατά του Ρατσισμού 2008/913/JHA)
• Μη υλοποίηση της προστασίας θυμάτων διακρίσεων στον ιδιωτικό τομέα και στις συναλλαγές σύμφωνα με τις σχετικές Οδηγίες.
• Αποφυγή, έλλειψη ή αντίσταση στην εφαρμογή του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου (.ν.927/1979) που τιμωρεί την προτροπή στην ρατιστική βια και τη συμμετοχή σε ανάλογες οργανώσεις. Η υπόθεση Πλεύρη είναι εμβληματική περίπτωση.
• Η απροθυμία της ελληνικής πολιτείας και του δικαστικού σώματος να εφαρμόσει αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου που υπαγορεύουν σεβασμό των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, με αποτέλεσμα να ενθαρρύνεται η προσβολή τους από θεσμικά και μη πρόσωπα.

3. Ο αρρύθμιστος μετασχηματισμός της ενημέρωσης του κοινού στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία και η κατασκευή ακροδεξιών εγκωμιαστικών ή τρομοκρατικών «αστικών μύθων».

• Η ευρεία διάδοση των internet blogs στα οποία δεν έχει πρόσβαση το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, ενώ οι πληροφορίες που παρέχουν υιοθετούνται άκριτα από ένα απαίδευτο μεγάλο κομμάτι νέων χρηστών. Το blogging και τα social media (facebook/twitter) είναι ένα συναρπαστικό και εξαιρετικά θετικό φαινόμενο αρκεί η κοινωνία να διασφαλίζει ότι δεν τελούνται ή ενθαρρύνονται εγκλήματα μέσα από αυτό. Το αρχιπέλαγος των υποτιθέμενων ειδησεογραφικών Newsblogs παραμένει αρρύθμιστο και θέατρο σοβαρών παραβιάσεων δικαιωμάτων. Την ίδια στιγμή έχει επηρεάσει το σύστημα των παραδοσιακών μέσων (τύπου και τηλεόρασης) το οποίο τελεί σε κρίση απέναντι στη δυναμική της ηλεκτρονικής ενημέρωσης.
• Η ακροδεξιά επωφελήθηκε από αυτό το αρρύθμιστο τοπίο και τη δίψα του ανεκπαίδευτου κοινού και των παραδοσιακών μέσων για θέαμα, αίμα, τρόμο, δημιουργώντας θετικούς και αρνητικούς «αστικούς μύθους» σαν παραμύθια και φαντασιοπληξίες στην εποχή των αγγελιοφόρων με άλογα. Έτσι από τους Χρυσαυγίτες με τις μπατανόβουρτσες που «καθαρίζουν» δια της βιας διαμερίσματα από αλλοδαπούς και τα βάφουν σε λίγες ώρες παραδίδοντάς τα στους καθαρόαιμους έλληνες ιδιοκτήτες τους ή τα αυθόρμητα γράμματα προσωπικής γνωριμίας και αγιοποίησης στελεχών της Χρυσής Αυγής έως τους ομαδικούς βιασμούς, ληστείες και δολοφονίες ελλήνων από αλλοδαπές συμμορίες – κυήματα αρρωστημένης φαντασίας ακροδεξιών ξεφτεριών – συχνά αυτές οι αυτοανακηρυσσόμενες «ειδήσεις» αναπαρήχθησαν πολλαπλασιαστικά με ραγδαίους ρυθμούς στο ελληνικό διαδίκτυο. Διασπείρονται έτσι ψευδείς ειδήσεις ως γεγονότα και αλήθειες, παρακινώντας μεγάλους αριθμούς κυρίως νεαρών χρηστών στην ξενοφοβία, το μίσος και τελικά στη βία.
• Στην μεμονωμένη πραγματική περίπτωση του σοκαριστικού φόνου ενός νέου πατέρα για μια κάμερα τον Μάιο του 2011, η γενικευμένη σύνδεση της δολοφονίας με τη μετανάστευση από όλα τα επίσημα Μέσα ενημέρωσης, συνέβαλλε σε δολοφονικό πογκρόμ βιας κατά μεταναστών, παρά το γεγονός ότι οι δολοφόνοι συνελήφθησαν αμέσως με την αποφασιστική βοήθεια της Αφγανικής μεταναστευτικής κοινότητας. Αντιθέτως, δεν συνελήφθη ούτε ένας από τους πολυάριθμους κυνηγούς μεταναστών που καταγράφηκαν πολλάκις από τις ειδησεογραφικές κάμερες!
• Το αποτέλεσμα είναι το mainstreaming του ξενοφοβικού λόγου μίσους. Συχνά τα παραδοσιακά μέσα σε έντονο ανταγωνισμό επιβίωσης και υπό πίεση – ακόμη και αποφεύγοντας να αναπαράγουν χωρίς έλεγχο ανάλογες ειδήσεις – υιοθετούν αυτήν την ευρεία διαδεδομένη ρητορική.
• Έχει τέλος επιστρέψει στον εγχώριο δημόσιο λόγο ο ανακριβής, προβληματικός, ασύμβατος με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και προτρέπων σε παραβιάσεις δικαιωμάτων όρος «λαθρομετανάστης» (ως «παράνομος μετανάστης»). Παρά την εδραίωση του θετικού όρου «μετανάστης» μετά το 2001-2004 πλέον οι δύο όροι συμβιώνουν ανάλογα με την απόχρωση του εκφερόμενου λόγου.
• Σήμερα το ελληνικό διαδίκτυο βρίθει εμπρηστικών και προσβλητικών μηνυμάτων μίσους, στοχοποίησης, τρομοκρατίας και παρακίνησης σε βια χωρίς καμία απολύτως παρέμβαση της συντεταγμένης πολιτείας. Η αποδοχή τους από μεγάλα τμήματα του πληθυσμού ως κάτι το θεμιτό είναι το μοιραίο αποτέλεσμα.

4. Οι μεγάλες μεταναστευτικές ροές μεταναστών και προσφύγων από μη γειτονικές χώρες εν τη απουσία σοβαρής μεταναστευτικής πολιτικής

• Μετά τις μεταναστευτικές ροές των πολέμων στη Μέση Ανατολή 2003 και το Δουβλίνο ΙΙ, εν τη απουσία σοβαρής πολιτικής για τη μετανάστευση και το άσυλο οι αυξημένοι αριθμοί μεταναστών και προσφύγων από αυτές τις χώρες που δεν τύγχαναν ανθρώπινης μεταχείρισης από το ελληνικό κράτος και απλά αδειάζονταν στο κέντρο της Αθήνας αποτέλεσε πρόσφορο έδαφος για ανάλογα φαινόμενα διάδοσης αντιμεταναστευτικής ρητορικής και βίας. (Δείτε εδώ)
• Δεν αξιοποιήθηκαν – ούτε ακόμη απορροφούνται πλήρως  – υφιστάμενοι πόροι για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών  και του ασύλου. Ένα Κράτος μέλος της ΕΕ που δεν εκπληρώνει στοιχειώδεις υποχρεώσεις σεβασμού δικαιωμάτων και παροχής ασύλου δεν μπορεί και να ζητήσει αυξημένη βοήθεια και χρηματοδότηση από τους εταίρους του. Έτσι η Ελλάδα παγιδεύτηκε σε μια καταγγελία της ευρωπαϊκής υποκρισίας και του Δουβλίνου ΙΙ χωρίς να κάνει τίποτε για να προκαλέσει την έμπρακτη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και αποποιήθηκε των ευθυνών της, καθιστάμενη μαύρο πρόβατο της ΕΕ. Σήμερα οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν αναστείλει την εφαρμογή του Κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ λόγω φόβων ότι οι αιτούντες άσυλο θα τύχουν απάνθρωπης μεταχείρισης από το ελληνικό κράτος. Πλέον δεν μπορούμε να πούμε ότι μας φταίει το Δουβλίνο ΙΙ που ούτως ή άλλως δεν εφαρμόζεται στην πράξη. Επιπλέον δεν πρότεινε – ούτε είχε το σχετικό κύρος άλλωστε – έστω και ένα αξιόλογο μέτρο αναθεώρησης της προφανώς προβληματικής ευρωπαϊκής πολιτικής για τη μετανάστευση, ως όφειλε λόγω γεωπολιτικής και ιστορικής θέσης-σύνορο της Ευρώπης και αποδέκτης μεταναστευτικών πιέσεων για όλη την ήπειρο. Με άλλα λόγια, έχει σημαντική συνευθύνη εάν αυτή η ευρωπαϊκή πολιτική είναι ατελέσφορη και δημιουργεί επιπλέον εθνικά προβλήματα.
• Επιπλέον η ελληνική πολιτεία δεν κατανόησε ότι η έλλειψη ουσιαστικής μεταναστευτικής πολιτικής και προστασίας αυτών των ανθρώπων κοστίζει χρήματα στην ελληνική οικονομία, ενώ αντιθέτως η παροχή φροντίδας και η αξιοπρεπής διαβίωση, ταχεία και δίκαιη εξέταση αιτημάτων ασύλου, η επένδυση με ευρωπαϊκούς πόρους στη μετανάστευση δίνει ανάσα στις μεταναστευτικές διαδρομές και μπορεί να αναβαθμίσει και να μεταμορφώσει ριζικά τις σήμερα υποβαθμισμένες περιοχές με πολλαπλά οικονομικά οφέλη για την τοπική αλλά και την εθνική οικονομία.
• Μαζί με τους μετανάστες εγκαταλείφθηκαν στη τύχη τους και ολόκληρες περιοχές όπως του ιστορικού κέντρου της Αθήνας που υποβαθμίστηκε πολλαπλά και ραγδαία (αν και προαναγγελθείσα εξέλιξη πολύ πριν τη μετανάστευση). Ήταν έτσι εύκολη και εκλογικά κερδοφόρα η στροφή της ελληνικής ακροδεξιάς στην Ισλαμοφοβία και την ξενοφοβική ρητορική.

5. Η ανεμπόδιστη στροφή της ελληνικής ακροδεξιάς από την Αλβανοφοβία στην Ισλαμοφοβία που υιοθετήθηκε και από την κεντρική πολιτική τάξη

• Η πρώτη ήταν εκλογικά ανεπιτυχής εξαιτίας της εν πολλοίς επιτυχούς ένταξης-αφομοίωσης των Αλβανών μεταναστών που αποτελούσαν την πλειοψηφία του μεταναστευτικού πληθυσμού έως το 2003-2005.
• Η Ισλαμοφοβία αποτελεί κοινό έδαφος αναζήτησης εκλογικών κερδών για την Ευρωπαϊκή ακροδεξιά και σε μια χώρα όπως η Ελλάδα με ισχυρή μεταναστευτική ροή από Αραβικές χώρες και της Κεντρικής Ασίας.
• Το ΛΑΟΣ υπήρξε ο βασικός εκφραστής αυτής της μεταβατικής φάσης από το 2007 όταν εξελέγη στη Βουλή και οι στατιστικές της ρατσιστικής βιας άρχισαν να αυξάνονται επικίνδυνα.
• Έως τις εκλογές του 2009 το μεταναστευτικό ήταν α-ν-ύ-π-α-ρ-κ-τ-ο θέμα στις προεκλογικές αντιπαραθέσεις και τα debate. Μετά τα εκλογικά κέρδη του ΛΑΟΣ στις ευρωεκλογές του 2009 εδραιώνεται – με αντιμεταναστευτική ρητορική – στον προεκλογικό λόγο όλων των κομμάτων εξουσίας. Λίγα χρόνια σταδιακής νομιμοποίησης και αποδοχής της ξενοφοβίας και του αντιμεταναστευτικού λόγου (βλ. πχ. τα προεκλογικά προγράμματα ΝΔ και ΠΑΣΟΚ) οδήγησαν στην εκλογική άνοδο του καθαρού-πούρου εκφραστή τους που δεν μένει στα λόγια – που νομιμοποιούν τις πράξεις – και προχωρά και σε συγκεκριμένες δράσεις και βια στη γειτονιά: στη Χρυσή Αυγή.

6. Η απουσία μιας αποφασιστικής πολιτικής κατά του ρατσισμού και μιας μεταναστευτικής πολιτικής υπέρ της ισότιμης κοινωνικής ένταξης και της συλλογικής ευημερίας

• Απουσιάζει έντονα τουλάχιστον μια διακριτή και ευκρινής θεσμική φιγούρα – δημόσια αρχή με ρόλο την αντιμετώπιση του λόγου μίσους, του ρατσισμού και των διακρίσεων σε όλους τους τομείς της κοινωνίας.
• Είναι απαραίτηση η δημόσια δυναμική θετική παρουσία απέναντι στο ευρύ κοινό ενός αποτελεσματικού φορέα για την Ίση Μεταχείριση για όλους τους λόγους διάκρισης και σε όλα τα πεδία εφαρμογής προάγοντας και διασφαλίζοντας τις κοινές αξίες κατά των διακρίσεων και για την προστασία των μειονοτήτων.
• Πληρώνουμε σήμερα τις ελλιπείς πολιτικές ένταξης, για τις οποίες υπήρξε χρηματοδότηση από την ΕΕ αλλά όχι η πολιτική βούληση. Ακόμη σήμερα συζητιέται αν θα πρέπει να καταργηθεί ο νόμος που επιτρέπει να γίνουν Έλληνες πολίτες τα παιδιά που γεννήθηκαν ή μεγάλωσαν και εκπαιδεύτηκαν στην Ελλάδα… Μια γενναιόδωρη πολιτική ένταξης είναι χάρη που κάνουμε στον εαυτό μας. Αντιθέτως σήμερα η Ελλάδα σκέφτεται να οπισθοδρομήσει στο παρωχημένο Ιταλικό μοντέλο που προβλέπει την πολιτογράφηση μόνο όταν ενηλικιωθούν. Με τα λόγια του Ιταλού Προέδρου της Δημοκρατίας: «η άρνηση της ιθαγένειας στα παιδιά που γεννήθηκαν στη χώρα είναι μια αυθεντική τρέλα, ένας παραλογισμός».
• Επιπλέον η ελληνική κοινωνία δεν έγινε στόχος και αποδέκτης ανάλογων πολιτικών ένταξης οδηγώντας σε δύο παράλληλους κόσμους που σε κάποιες περιπτώσεις πλησιάζουν σε – ή δημιουργείται ως αυτοεπαληθευόμενη προφητεία – «γκέτο». Το βασικό στοιχείο των ευρωπαϊκών αρχών κοινωνικής ένταξης μεταναστών είναι η αμοιβαία προσαρμογή γηγενών και μεταναστών σε ένα κοινό έδαφος αξιών και ισότιμης συμμετοχής πρωταρχικά μέσα από την απασχόληση.
• Δεν έχει σχεδιαστεί ή εφαρμοστεί ούτε μια πολιτική για την παραγωγική και ειρηνική συνύπαρξη μεταναστών και γηγενών σε περιοχές με πυκνή και μεγάλη διαφοροποίηση πληθυσμού / superdiversity αφήνοντας τους κατοίκους τους – ’Ελληνες και μετανάστες – στο έλεος της υποβάθμισης του οργανωμένου και εξτρεμιστικού εγκλήματος. Δεν έχει εφαρμοστεί ούτε μια από τις προτάσεις φορέων και ειδικών, ενώ δεν έχει αναζητηθεί η πολυετής εμπειρία άλλων χωρών για την οικοδόμηση συνεργειών ανάμεσα σε εθνική, δημοτική, αστυνομική αρχή και κοινωνία των πολιτών. Όπως έγραφα πριν ένα χρόνο, το κενό του πολιτισμού και της κοινωνικής οργάνωσης και των νόμων, το καλύπτουν ανταγωνιστικές δυνάμεις και η βαρβαρότητα (συνήθως της ακροδεξιάς ή του οργανωμένού εγκλήματος ή και τα δύο)
• Έστω και μια πιλοτική εφαρμογή μιας θετικής πρωτοβουλίας θα μπορούσε να ανατρέψει το σκηνικό και να σηματοδοτήσει την μεταμόρφωση της Αθήνας με πολλαπλά ευεργετικά αποτελέσματα από οικονομικής άποψης όπως στον τουρισμό.
• Αντ’αυτού η ελληνική πολιτεία – και μέσα από την αδράνεια των Δήμων που θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά – έχει επιλέξει την καταστολή και την βάναυση καταπάτηση των δικαιωμάτων μεταναστών και προσφύγων, θεωρώντας ότι δεν έχει ευθύνη (οι «ευρωπαίοι» φταίνε και γι αυτό) ή ότι αυτή η (μη)πολιτική αποθαρρύνει τις μεταναστευτικές ροές, κάτι που ποτέ δεν έχει ισχύσει στην ιστορία της μετανάστευσης και έχει διαψευσθεί και στην ελληνική περίπτωση.

7. Οι στάσεις και πρακτικές ξενοφοβίας και διακρίσεων από τις Αρχές και τους δημόσιους λειτουργούς.

• Από το 2004 καταγράφεται σταθερά από ανεπίσημες πηγές η καταγγελόμενη συμμετοχή αστυνομικών, λιμενικών και ειδικών φρουρών περίπου στο 50% των περιστατικών ρατσιστικής βιας, ενώ σχεδόν πάντα απολαμβάνουν ατιμωρησίας.
• Είναι πολυάριθμες οι καταγγελίες για άρνηση προστασίας των θυμάτων από την αστυνομία ακόμη και όταν αποφασίζουν αν προσφύγουν σε αυτήν.
• Έρευνες δείχνουν μεγάλες διαφορές σε καταδίκες, ποινές και κυρώσεις σε βάρος μεταναστών από τα ελληνικά δικαστήρια, καθώς και σε στάσεις δικαστών και μεταχείριση κατά τη δίκη (διερμηνεία κλπ.).
• Η μη διάλυση και επαναθεμελίωση από το μηδέν μιας επαγγελματικής αστυνομίας που θα προσανατολίζεται και θα λειτουργεί γύρω από την προστασία των δικαιωμάτων, σχεδόν 40 χρόνια μετά από το τέλος της δικτατορίας ρίχνει ακόμη τη σκιά της στην κατάσταση της προστασίας των δικαιωμάτων στη χώρα.

8. Η αποτυχία της εκπαίδευσης.

• Όχι μόνο του ελληνικού σχολείου, αλλά και όσων παράγουν μηνύματα και υιοθετούν-προάγουν αξίες για τα παιδιά και τους νέους κατά την προσωπική τους ανάπτυξη, ξεκινώντας από τους γονείς και τους ενήλικες που έχουν τη φροντίδα τους.
• Από την εγκατάλειψη των παιδιών σε μια προβληματική τηλεόραση-baby sitter έως την υστέρηση του εκπαιδευτικού συστήματος για την προετοιμασία στην κοινωνία της πληροφορίας και της διαπολιτισμικής συνεργασίας, οι ελλείψεις είναι κρίσιμες και δυσαναπλήρωτες.
• Ενδεικτικά ως προς το σχολείο: οι εθνικές εορτές – ανάλογα με τους εκπαιδευτικούς και τις φιλότιμες πρωτοβουλίες τους – είναι περισσότερο επικεντρωμένες στις πολεμικές συγκρούσεις με άλλες εθνότητες και όχι στις πολύτιμες κεντρικές αξίες και μηνύματα της ελευθερίας, της μη βιας, της δημοκρατίας, της καταπολέμησης του ρατσισμού και του ολοκληρωτισμού.
• Τα θεμελιώδη δικαιώματα και ο πυρήνας των ευρωπαϊκών αξιών – όπως η προστασία των μειονοτήτων – δεν διδάσκονται και δεν χρησιμοποιούνται ευρέως στο σχολικό πρόγραμμα, ενώ οι εθνοκεντρικές αντιπαραθέσεις γύρω από επεισόδια του 20ου αιώνα και της πρόσφατης ιστορίας έχουν οδηγήσει στην επιφανειακή ή έλλειψη πραγμάτευσης σημαντικών πληροφοριών για την κατανόηση του σύγχρονού κόσμου.
• Οι λαμπρές περιπτώσεις αρκετών εκπαιδευτικών σε όλη την Ελλάδα – τυχερά τα παιδιά που μαθήτευσαν κοντά τους, άτυχα τα περισσότερα – επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Ωστόσο χάρη στον αυξανόμενο αριθμό και τη δουλειά τους η κατάσταση αλλάζει ραγδαία τα τελευταία χρόνια. Αρκεί να κατανοήσουμε ότι αυτό δεν έχει χρώμα πολιτικής ιδεολογίας αλλά αποτελεί ελάχιστη κοινή αξιακή βάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην οποία θέλουμε να ανήκουμε.

Τι ΔΕΝ είναι η αιτία

Η πορεία προς το παγόβουνο της ρατσιστικής βίας – κορυφή μόνο του οποίου είναι η ΧΑ – είναι αποτέλεσμα πράξεων και παραλείψεων πολλών ετών. Η κρίση και η προβολή ή μη των απόψεων αυτών σήμερα είναι το πλαίσιο και όχι η αιτία.

Υπό το φως των παραπάνω το δημοκρατικό «δίλημμα» της προβολής ή μη των Χρυσαυγιτών από τα μέσα είναι εκτός θέματος. Και στη μια και στην άλλη περίπτωση τα παραδοσιακά μέσα δεν είναι ο βασικός αγωγός μηνυμάτων των φορέων του ρατσιστικού λόγου και της βίας, που ούτως ή άλλως έχουν ενδυθεί έναν αντισυστημικό μανδύα και «επιχειρούν» εκτός του mainstream συστήματος ενημέρωσης, ενώ από την άλλη το επηρεάζουν καταλυτικά με την ασθμαίνουσα εγκόλπωση αντιμεταναστευτικής ρητορικής από το τελευταίο.  Όπως φάνηκε στην περίπτωση της live βίας του βουλευτή της ΧΑ, μεγάλο τμήμα του πληθυσμού όχι μόνο δεν την απορρίπτει αλλά την επικροτεί, σε μια κοινωνία όπου πλέον η  λεκτική και φυσική βια κατά μεταναστών είναι καθημερινή, ευρύτερα αποδεκτή και ατιμώρητη. Οι συγκρίσεις με τη δημοκρατία της Βαϊμάρης και όσα την ακολούθησαν είναι αναπόφευκτες.

Η κρίση δεν είναι ο αποφασιστικός παράγοντας αλλά το γόνιμο έδαφος πάνω στο οποίο η ανεργία και η εισοδηματική κατάρρευση των νέων ανθρώπων και των παραγωγικών ηλικιών και μάλιστα εν τη απουσία οιασδήποτε προοπτικής για τους αποκλεισμένους (σε ένα τούνελ χωρίς φως στην άκρη του) οδηγούν μοιραία στην εκτόνωση της οργής τους. Οι μετανάστες είναι οι πιο εύκολοι απροστάτευτοι στόχοι χωρίς δημόσιο βήμα και λόγο και χωρίς δημόσια-κρατική υποστήριξη και βοήθεια. Αντιθέτως φαίνεται είναι στοχοποιημένοι ακόμη και από τα θεσμικά όργανα και φορείς που θα έπρεπε να τους προστατεύσουν και να διασφαλίσουν την κοινωνική συνοχή.

Μια κοινωνία που αποσυντίθεται ραγδαία είναι το θέατρο στο οποίο ιδιαίτερα οι νέοι και οι αποκλεισμένοι υιοθετούν τη βια ενάντια στους αόρατους άλλους – από την οπτική των δικαιωμάτων – επιβεβαιώνοντας συλλογικές ταυτότητες σαν καρικατούρες των ‘300’ του Χόλιγουντ και το ανήκειν σε ένα φαινομενικά ισχυρό ‘εμείς’. Επιδεικνύουν έτσι άρνηση της πραγματικής απελπιστικής κατάστασης και προοπτικής τους παραμένοντας σε ένα αδιέξοδο που ανατροφοδοτεί τη βια. Μια άρνηση που είναι άλλωστε γενικότερο φαινόμενο.

του Μίλτου Παύλου

*Ο Μίλτος Παύλου είναι Διευθυντής του i-RED

__________________________________________________________

Shortlink: http://wp.me/p1eFQy-1As